وایمکس چگونه کار می‌کند
در این قسمت توضیحات کاملی درخصوص نحوه عملکرد وایمکس برای شما در نظر گرفته ایم:
وايمكس (WiMAX) يك روش بدون سيم فوق العاده سودمند در زمينه دسترسى تمامى كاربران به اينترنت و ارائه خدمات الكترونيكي شهري مي‌باشد. براي اين‌كه بهتر به نقشي كه فناوري وايمكس در تغير و تحولات سيستم ارتباطي ايفا مي‌كند، پي ببريد، تصور كنيد كه در هر كجا و هر زمان خواهيد توانست با استفاده از لپ تاپ خود به دنياي اينترنت دسترسي داشته باشيد. وايمكس فناوري قدرتمندي است كه مي‌تواند تحرك واقعي را براي شبكه به ارمغان آورد.در زماني نه چندان پيش، اكثر خريداران رايانه خوشحال بودند كه دستگاه جديدشان يك مودم دارد كه به شكل داخلي در آن نصب شده است. در آن روزها كاربر مي‌توانست يك مگابايت را در حدود 5 دقيقه (بسته به سرعت ارتباط و اتصال) دانلود كند؛ با سيستم واي-فاي (WI-FI) همين كاربر مي‌تواند يك مگابايت را در مدت يك ثانيه دانلود كند. وايمكس حتي سرعت بالاتري را در حوزه‌هاي گسترده‌تري ارايه مي‌دهد.
از مزيت‌هاي فناوري نوظهور وايمكس نسبت به فناوري‌هاي قديمي‌تر از خود (نظير واي-فاي) اين است كه وايمكس مي‌تواند ورودي‌اي باشد كه به كاربران اجازه مي‌دهد بدون محدوديت در سراسر كشور حركت كنند. با اين ويژگي، اينترنت قابل جابجايي و حمل و نقل خواهد شد كه اين امر سرعت روآوردن صاحبان كسب و كار به استفاده از مزيت‌هايي كه اينترنت براي آنها فراهم مي‌كند را، بيشتر از پيش خواهد نمود.
1-5-وايمكس چگونه كار مي كند؟
وايمكس دو جزء اصلي را براي ايجاد يك شبكه احتياج دارد:
ايستگاه مركزي (BS) كه به عنوان يك تكرار كننده عمل مي‌كند و مي‌تواند به اينترنت متصل باشد.
• مشترك/ كاربر نهايي كه از دسترسي بي‌سيم با پهناي بالا از طريق ايستگاه مركزي استفاده مي‌كند.
وايمكس دو نوع سرويس بي‌سيم را ارائه مي‌دهد:
سرويس خارج از خط ديد (NLOS)
اين نوعي از سرويس واي-فاي (wi-fi) مي‌باشد كه در آن يك آنتن كوچك روي رايانه مشترك (كاربر) به برج متصل است. در اين سرويس، وايمكس از فركانس پايين‌تري مشابه واي-فاي استفاده مي‌كند. اين فركانس بين 2 گيگاهرتز و 11 گيگاهرتز مي‌باشد. به دليل استفاده از طول موج كوتاه سرويس خارج از ديد (NLOS) مي‌تواند از موانع عبور كند.
سرويس روي خط ديد (LOS)
در اين نوع سرويس يك آنتن بشقابي بر روي سقف يا نقاط قطب يك برج وايمكس نصب مي‌شود. اين نوع ارتباط پر قدرت‌تر و پايدارتر مي‌باشد و مي‌تواند حجم بزرگي از اطلاعات را با خطاي كم‌تر بفرستد. اين نوع ارتباط از فركانس بالاتري تا حد 66 گيگاهرتز استفاده مي‌كند. در فركانس هاي بالا تداخل كم‌تر است و پهناي باند زيادتري در دسترس مي‌باشد. با كاربرد آنتن‌هاي قدرتمند سرويس روي خط ديد (LOS)، ايستگاه وايمكس مي‌تواند اطلاعات را به رايانه‌ها و روترها بفرستند، البته روترها و رايانه‌هايي كه فناوري وايمكس راپشتيباني مي‌كنند در 30 مايلي فرستنده هستند. چرا كه حداكثر محدوده مخابراتي وايمكس 30 مايل مي‌باشد.
1-6-مشکلات وایمکس
وايمكس در دو جا با مشكل روبه‌رو است. اول آن كه اين سيستم بى حد و مرز مى‌تواند امنيت دولت‌ها را به خطر اندازد و به همين خاطر از هم‌اكنون يك تهديد امنيتى براى حكومت‌ها به شمار مى‌رود. از اين‌رو به موازات تامين لوازم تكنيكى آن، مسائل حقوقى وايمكس نيز احتياج به راه‌حل دارند. مسئله دوم، تامين هزينه وايمكس است كه براى آن راه‌كار منسجم و مشخصى ارائه نشده است. آيا بايد مانند تلفن همراه با آن برخورد كرد و از مشتركان هزينه اتصال را برحسب مدت اتصال، دريافت كرد و يا همچون آي.اس.پي‌هاى بيشتر كشورها، هزينه اشتراك ثابت از مشترى اخذ كرد؟
1-7-نحوه ارايه مجوز وايمكس
اغلب كشورها طيف وايمكس را از طريق مزايده واگذار كرده‌اند. تعداد كم‌تري هم مجوز را به اپراتوري داده‌اند كه در بخش‌هاي تخصصي اعتبار لازم را داشته است (beautycontest). اطلاعاتي كه در ادامه خواهد آمد، اغلب تحت تاثير اطلاعات جمع‌آوري شده از 17 كشور جهان قرار دارد كه مجوز‌ها را از طريق مزايده فروخته‌اند.
1-8-قيمت وايمكس
قيمت طيف وايمكس تحت تاثير عوامل متعددي از جمله شاخصه‌هاي جمعيتي ناحيه مورد نظر، قدرت خريد سرويس، ضريب نفوذ تلفن همراه و باند وسيع، تخصيص طيف و چشم‌انداز رقابت در بازار قرار دارد. با تجزيه و تحليل 17 بازار كه در آنها سيستم وايمكس ارايه شده بود، اين نتيجه حاصل شد كه ميانه و ميانگين قيمت هر مگاهرتز پهناي باند به ازاي جمعيت، به ترتيب 013/0 و 031/0 دلار بر هرتز مي‌باشد. اين تفاوت فاحش ميانه و ميانگين نشان‌دهنده اين است كه قيمت‌ها در بازارهاي مختلف بسيار متفاوت مي‌باشد (اين تفاوت مي‌تواند ناشي از نوظهور بودن فناوري وايمكس و انحصاري بودن آن در بعضي از بازارها و رقابتي بودن آن در بعضي بازارهاي ديگر باشد). قيمتي كه به ازاي هر مگاهرتز پهناي باند به ازاي هر نفر براي طيف وايمكس پرداخت شده است، در كشورهاي خاورميانه، مركز و شرق اروپا بالاترين رقم (بالاتر از ميانگين) در دنيا بوده است. در حالي‌كه بازارهاي با درآمد سرانه بالاتر (نظير اروپاي غربي، آمريكا، ژاپن و …) قيمت‌هاي نزديك به ميانه را ارايه داده‌اند. طيف وايمكس در بازارهايي كه رشد بالايي (ضريب نفوذ 50 درصد) در بخش تلفن همراه داشته‌اند و هنوز مجوز 3G (شبكه تلفن‌هاي نسل سوم) به آنها داده نشده، قيمت بيشتري دارد. اين امر در حالت كلي بيانگر اين مساله است كه مجوز دهندگان با رسيدن تلفن همراه نسل دوم به مرز اشباع، به فرصت‌هاي پيش روي وايمكس توجه بيشتري دارند. قيمت هر مگا هرتز پهناي باند وايمكس به ازاي هر نفر به طور قابل ملاحظه‌اي از طيف 3G ارزان‌تر است (در مواردي بيش از 1000 برابر). اين تفاوت در اروپاي غربي و آمريكاي شمالي محسوس‌تر از بازارهاي رو به رشد است.
پيش‌بيني مي شود كه وايمكس در آينده بسيار نزديك، اينترنت را در كنار شبكه مخابراتى قرار خواهد داد و چنان انقلابى را در اين زمينه به وجود خواهد آورد كه روشن كردن اكثر كامپيوترهاى قابل حمل، خانگى و يا خاص، مساوى با اتصال آنها به اينترنت باشد.
1-9-نرخ انتقال داده بالا
با استفاده از آنتن های مایمو (MultipleInputMultipleOutput ) به همراه زیر-کانال سازی انعطاف پذیر و کدگذاری و مدولاسیون پیشرفته، فناوری وایمکس را قادر می سازد تا به سرعت بارگیری تا 63 مگابیت بر ثانیه و بارگذاری تا 25 مگابیت برثانیه دست یابد.
1-10-کیفیت سرویس (QoS)
یکی از اصول معماری MAC در استاندارد IEEE802.16 کیفیت سرویس است. این استاندارد جریانهای سرویسی را تعریف می کند که می تواند به نقاط کد(DSCP) در سرویسهای متمایز (DiffServ) و یا برچسب های جریان در MPLS نگاشته شوند.
1-11-امنیت
ویژگیهای امنیتی وایمکس بر پایه پروتکل احراز هویت گسترش پذیر (EAP) و استاندارد رمزنگاری پیشرفته (AES) و پیامهای کنترلی CMAC و HMAC بنا شده اند.
1-12-پوشش وسیع
برجسته ترین ویژگی وایمکس پوشش گسترده آن نسبت به وای-فای است. در حال حاضر از لحاظ نظری وایمکس می تواند محدوده ای به شعاع 30 مایل( 50 کیلومتر) را پوشش دهد که اگرچه در عمل این مقدار به 10 کیلومتر می رسد، نسبت به فناوریهای پیشین خود (مانند وای-فای) جهشی نسبتا بزرگ است.
1-13-سیار بودن
دیگر ویژگی مهم وایمکس امکان اتصال در حین حرکت برای ایستگاههای سیار است.
1-14-ایستگاههای واسطه
امواج رادیویی وایمکس از ایستگاه های پایه به سوی مشترکین ارسال می شوند.در این ایستگاهها سخت افزار هایی برای ارائه وایمکس در یک ناحیه محدود نصب شده اند. از آنجا که هر ایستگاه پایه ناحیه محدودی را پوشش می دهد با اتصال این ایستگاهها به یکدیگر می توان ناحیه تحت پوشش را گسترش داد.
1-15-دسترسی
اتصال به ایستگاههای پایه وایمکس به سادگی صورت می پذیرد و نیاز به دانش فنی ندارد.
1-16-مقیاس پذیری(Scalability)
فناوری وایمکس به گونه‌ای طراحی شده است که در محدوده کانالهای۲۰MHz تا ۱٫۲۵ قادر به کار کردن است. از نتایج این امر راحتی پیاده سازی شبکه با ایجاد تغییرات جزئی در قسمت AirInterfaceمی باشد و بسته به مدل مصرف بر اساس نوع سرویس و طیف فرکانسی آزاد، وایمکس قابل پیاده سازی در فرکانس های متفاوتی می‌باشد.این خصوصیت همچنین باعث می‌شود که محدوده کشورها بر اساس نیازمندیهای منطقه‌ای مختلفشان برای مثال نیاز به دسترسی به اینترنت در شهر و با دسترسی پرظرفیت باند وسیع متحرک در متروها و حومه شهر قادر، به استفاده موثر و چند منظوره‌ای از این فن آوری باشند.
1-17-کاربردهای عملی وایمکس
پوشش وسیع و پهنای باند بالای وایمکس آن را برای کاربردهای زیر مناسب می سازد:
امکان اتصال پهن باند بی سیم در میان شهرها و کشورها از طریق طیف متنوعی از دستگاهها
ارائه جایگزینی برای دسترسی پهن باند دی اس ال و کابلی
ارائه منبعی برای دسترسی به اینترنت برای بکارگیری در برنامه ریزی پیوستگی کسب و کار
ارائه سرویسهای داده، مخابراتی(VOIP) و تلویزیون اینترنتی
1-18-پهن باند(Broadband)
شرکتهای متعددی در حال به کارگیری وایمکس برای ارائه اتصال پهن باند به هر دو صورت سیار و خانگی در سراسر نقاط شهرها و کشورهای مختلف هستند. در بسیاری از موارد این موضوع سبب بروز رقابت در بازار هایی که پیش از این تنها از فناوریهای دی اس ال و مشابه آن استفاده می کردند شده است. علاوه بر این هزینه نسبتا پایین پیاده سازی یک شبکه وایمکس (در مقایسه با جی‌اس‌ام، فیبرنوری و دی اس ال) امکان دسترسی پهن باند را در مناطقی که از لحاظ اقتصادی امکانپذیر نبوده اند را فراهم می سازد.
1-19-بک هال(Backhaul)
وایمکس می تواند جایگزینی برای فناوریهای تلفن همراه مانند جی اس ام(GSM) و سی دی ام ای(CDMA) باشد. وایمکس ثابت نیز به عنوان فناوری بک هال بی سیم برای شبکه های 3G, 2G و 4G در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه محسوب می گردد.[۸][۹] با استفاده از وایمکس می توان اتصالهای نقطه به نقطه به طول 30 مایل(50 کیلومتر) و با نرخ انتقال داده ای که می تواند از چندین خط E1 و T1 پشتیبانی کند ایجاد کرد و بدین ترتیب از این فناوری برای اتصال ایستگاههای پایه به مراکز سوییچینگ استفاده نمود. ترافیک شبکه های تلفن همراه (سلولی) ترکیبی از صدا و داده است که ویژگی QoS ذاتی وایمکس برای این کاربرد بسیار مناسب است.[۱۰]
1-20-سرویس سه گانه(Triple-Play)
وایمکس با پشتیبانی از فناوریهایی چون کیفیت سرویس (QoS) و چندپخشی امکان ارایه سرویسهای سه گانه را فراهم می کند. از این رو اپراتور وایمکس می تواند علاوه بر دسترسی پهن باند سریع به اینترنت، سرویسهای VOIP و IPTV را نیز به مشتریان عرضه کند.
1-21-شبکه های بانکی
بانکهای بزرگ می توانند برای اتصال شعبه ها و دستگاههای خودپرداز به یکدیگر از شبکه های خصوصی وایمکس استفاده کنند. این بانکها معمولا در نواحی وسیعی گسترده شده اند و نیاز به امنیت و پهنای باند بالا دارند که ویژگیهای ذاتی وایمکس این نیاز را برطرف می سازد.[۱۰]
علاوه بر این ها وایمکس می تواند در بسیاری از شبکه های خصوصی و عمومی دیگر مانند محوطه دانشگاهها، محیط های آموزشی، شبکه های ایمنی عمومی (مانند آتش نشانی و پلیس) نیز به کاررود
1-22-بهینه سازی هزینه ها
از نقطه نظر سرمایه گذاری، توان عملیاتی(throughput) بالا و استفاده بهینه از طیف فرکانسی به اپراتور این امکان را می‌دهد که ترافیک بیشتری را منتقل کرده و تعداد ایستگاه پایه کمتری برای حجم داده مشخص مورد نیاز باشد. تعداد BS های کمتر، هزینه های سرمایه ای شبکه را کاهش می‌دهد و هزینه نگهداری تجهیزات شبکه نیز پایین می‌آید که باعث پایین آمدن هزینه‌های عملیاتی نیز می‌گردد. همچنین به جهت ارزان تر بودن حق لیسانس برای فضای فرکانسی در مقایسه با سایر فن آوری ها مانند UMTS نسل ۳ هزینه سرمایه ای نسبت به این فناوری ها پایین می‌آید که به دنبال آن نرخ تعرفه سرویس ها نیز کاهش می یابد.[نیازمند منبع]
1-23-اتصال به وایمکس
یک دروازه(gateway) وایمکس که امکان اتصال اترنت، وای فای و VoIP را فراهم می کند
یک مودم یو اس بی وایمکس برای اینترنت سیار
دستگاههای متعددی در بازار وجود دارند که امکان اتصال به شبکه وایمکس را فراهم می کنند. به این دستگاهها «تجهیزات سوی مشتری» (CPE) یا «واحد اشتراکی» (SubscriberUnit) می گویند.
تمرکز بر روی واحدهای سیار در حال افزایش است. از جمله این واحدهای سیار تلفن های همراه هوشمند، دانگل های یو اس بی، و دستگاههای تعبیه شده در لپ تاپ ها هستند که امکان اتصال به اینترنت سیار را عرضه می کنند. برای تحقق همکنش پذیری جهانی، انجمن وایمکس با اعطای گواهینامه هایی دستگاهها را تایید می کند. لیستی از دستگاههای تایید شده وایمکس در وبگاه انجمن وایمکس موجود است.
1-24-دروازه های وایمکس
دروازه های وایمکس به دو صورت بیرونی و خانگی ساخته می شوند. بیشتر دستگاههایی که توسط شرکتهای مختلف مانند Zyxel و Motorolla تولید می شوند از نوع خانگی بوده و به راحتی توسط مشتریان نصب می شود و معمولا دارای ویژگیهای زیر می باشند:
یک نقطه دسترسی وای فای تعبیه شده که از طریق آن دستگاههای مختلف بتوانند به وایمکس متصل شوند.
پورت های اترنت RJ45 برای اتصال مستقیم با کابل شبکه به رایانه
پورتهای تلفن RJ11 برای اتصال به شبکه تلفن و بهره گیری از امکانات VoIP
اگرچه استفاده و نصب دستگاههای خانگی آسان است اما به دلیل تضعیف امواج رادیویی نیاز دارند که به میزان قابل توجهی از دستگاههای بیرونی به ایستگاه پایه نزدیکتر باشند.
اندازه دستگاههای بیرونی تفریبا برابر با اندازه یک لپ تاپ است و نصب آنها شبیه به نصب دیشهای ماهواره می باشد.
1-25-مودم های یو اس بی قابل حمل
مودم های یو اس بی فراوانی در بازار موجود است که امکان اتصال به شبکه وایمکس را فراهم می کنند. معمولا این مودم ها آنتن های چند سویه ای هستند که دریافت ضعیفتری نسبت به سایر دستگاهها دارند و در نقاطی که پوشش مناسبی داشته باشند قابل استفاده اند.
1-26-تلفن های همراه وایمکس
شرکت اچ‌تی‌سی اولین تلفن همراه وایمکس را به نام «Max4G» در 12 نوامبر 2008 روانه بازار کرد.[۱۱] این تلفن تنها در بازارهای محدودی در روسیه عرضه می شد.
اچ تی سی دومین تلفن همراه با قابلیت وایمکس را به نام «Evo4G» در کنفرانس CTIA در لاس وگاس در 23 مارس 2010 ایجاد نمود که از تاریخ 4 ژوئن 2010 در دسترس عموم قرار گرفت.[۱۲] این گوشی از قابلیت اتصال 3G و وایمکس 4G را به همراه امکان ارتباط داده ای و صوتی همزمان برخوردار است. اکنون گوشیهای وایمکس متعددی از شرکتهایی مانند Siemens، SonyEricsson و Samsung موجود است.[
1-27-وایمکس و IEEE 802.16
نسخه فعلی وایمکس بر پایه استاندارد IEEE802.16e-2005 [۱۴] است که در دسامبر 2005 تصویب شد و خود درواقع متمم استاندارد IEEE802.16e-2004 [۱۵] است. بنابراین استاندارد واقعی استاندارد 802.16e-2004 است که توسط 802.16e-2005 اصلاح گردیده است. از این رو مشخصات هردوی این استانداردها باید با هم در نظر گرفته شوند.
استاندارد IEEE802.16e-2005 با اصلاحیات زیر IEEE802.16e-2004 را بهبود داده است :
افزودن پشتیبانی از سیار بودن. این یکی از مهمترین جنبه های IEEE802.16e-2005 است و زیر بنای وایمکس سیار است.
مقیاس کردن تبدیل سریع فوریه (FFT) با پهنای باند کانال برای ثابت نگه داشتن فاصله بندی حامل در میان پهنای باندهای متفاوت کانالها. ثابت نگه داشتن فاصله بندی حامل سبب افزایش کارایی طیف فرکانسی در کانالهای پهن و کاهش هزینه در کانالهای باریک می شود. به این شیوه «OFDMA مقیاس پذیر» نیز می گویند.
طرحهای گوناگونی آنتن (AntennaDiversitySchemes) پیشرفته و درخواست تکرار اتوماتیک مرکب (HARQ).
سیستم آنتن سازگارپذیر (AdaptiveAntennaSystem) و فناوری مایمو (MIMO).
زیرکانالسازی چگالتر و از این راه بهبود نفوذ در فضای بسته.
معرفی کدگذاری توربو (Turbocoding) و بررسی توازن کم-چگال (Low-DensityParityCheck).
الگوریتم تبدیل سریع فوریه
افزودن یک کلاس QoS برای کاربردهای VoIP
از آنجا که SOFDMA به کاررفته در IEEE802.16e-2005 با OFDM256 (در IEEE802.16d) سازگار نیستند، در صورتیکه اپراتور به استاندارد جدیدتر ارتقا یابد باید تجهیزات را تعویض نماید.(مثلا در مورد ارتقا از وایمکس ثابت به وایمکس سیار).
1-28-لایه فیزیکی
نسخه اولیه استانداردی که وایمکس برآن بنا شد، IEEE 802.16 بود که لایه فیزیکی آن در دامنه 10 تا 66 گیگاهرتز عمل می کرد. IEEE802.16a در سال 2004 با افزودن مشخصاتی برای محدوده 2 تا 11 گیگاهرتز به نام IEEE802.16-2004 به روز رسانی شد. IEEE802.16-2004 نیز به نوبه خود در سال 2005 به IEEE802.16e-2005 به روزرسانی شد که در آن به جای استفاده از OFDM با 256 حامل(که از 200 تای آنها استفاده می شد) از SOFDMA مقیاس پذیر استفاده شد. نسخه های پیشرفته تر شامل IEEE802.16e پشتیبانی از آنتن های چندگانه را با استفاده از MIMO مقدور می سازند که این امر منافع بالقوه ای در جهت پوشش، نصب شخصی، مصرف الکتریسیته، استفاده مجدد از فرکانس و کارایی پهنای باند را در بر دارد.
1-29-لایه کنترل دسترسی به رسانه ( پیوند داده)
لایه کنترل دسترسی به رسانه (MAC) در وایمکس از یک الگوریتم زمانبندی استفاده می کند که در آن هر ایستگاه مشترک نیاز دارد که تنها یک بار برای ورود اولیه به شبکه به رقابت بپردازد. پس از اینکه اجازه ورود به شبکه داده شد یک چاک (slot) دسترسی به ایستگاه پایه برای ایستگاه مشترک تخصیص می یابد. چاک زمانی ممکن است بزرگتر یا کوچکتر شود اما همواره در اختیار ایستگاه مشترک باقی می ماند و سایر مشترکین نمی توانند از آن استفاده کنند.
1-30-وضعیت کنونی وایمکس در جهان
تا تاریخ ژوئن 2010، در مجموع 593 شبکه وایمکس در ۱۴۹ کشور دنیا پیاده سازی شده اند که از این میان 117 مورد در آفریقا،117 مورد در امریکای لاتین و مرکزی، 113 مورد در آسیا و اقیانوسیه، 86 مورد در اروپای شرقی، 78 مورد در اروپای شرقی، 53 مورد در امریکا و کانادا و 29 مورد در خاورمیانه صورت گرفته است.بنا به گزارشات تا پایان سال 2009 میلادی کاربران وایمکس در سراسر دنیا 621 میلیون نفر می باشد.
1-31-وایمکس در ایران
در ایران برندگان مزایده وایمکس شرکتهای صنایع ارتباطی پایا و مبین نت در ۳۰ استان، ایرانسل (اپراتور تلفن همراه سراسری) در استان‌های تهران، آذربایجان شرقی، اصفهان، خراسان رضوی، فارس و خوزستان، اسپادان (اپراتور تلفن همراه اصفهان) در استان اصفهان و رایانه دانش گلستان در استان گلستان می باشند.[
بنا به گزارش خبرگزاری ایسانا تا پایان سال ۱۳۸۹، طی یک قرارداد ۵۰ میلیون دلاری کل تهران تحت پوشش وایمکس قرار خواهد گرفت که در این سرویس نیز همانند سرویس ADSLپهنای باند محدود خواهد بود.[
1-32-وایمکس در فجایع طبیعی
یکی از مزایای وایمکس تا کنون نقشی بوده است که این فن آوری توانسته است در برقراری ارتباط در زمان فجایح طبیعی ایفا کند. در سال ۲۰۰۴ شبکه موجود وایمکس در اندونزی تنها وسیله ارتباطی موجود پس از خسارت های وارده بر اثر سونامی در این کشور بود. به علاوه پس از طوفان کاترینا در سال ۲۰۰۵ از وایمکس به عنوان وسیله ارتباطی در منطقه نیواورلان استفاده شد.
1-33- وایمکس برای تلفن همراه
به دلیل تارخچه وایمکس در کشورهای درحال توسعه و تاثیری که این سرویس در مواجه شدن با فجایع طبیعی داشته است بیشتر تمرکز توسعه وایمکس از سوی دولت ها و شرکت های تجاری بر روی راه حل های وایمکس ثابت بوده است. اگرچه طی سال های اخیر تمایل روبه رشدی در مورد وایمکس موبایل ایجاد شده است. وایمکس موبایل امکان اتصال گوشی های تلفن همراه به اینترنت بسیار پرسرعت تر را به وجود می آورد و موجب افزایش انتقال داده بر روی گوشی های تلفن همراه می شود. به این معنا که افرادی که قصد استفاده از سرویس های پرسرعت اینترنتی بر روی تلفن های همراه خود دارند می توانند وایمکس را به عنوان راهی برای رسیدن به هدف خود انتخاب کنند.
با توسعه وایمکس موبایل چند شرکت سازنده گوشی تلفن همراه برخی محصولات خود را با این قابلیت ارائه کردند. برای مثال گوشی ۸۱۰ نوکیا وDeluxeSPHP۹۰۰۰سامسونگ با قابلیت وایمکس ارائه شده اند. انتظار می رود چندین گوشی تلفن همراه دیگر نیز طی یک تا دو سال آینده جهت برآورده کردن نیاز کاربرانی که اشتیاق به استفاده از وایمکس در تلفن های همراه خود دارند به بازار روانه خواهند شد.
1-34- رقابت با وایمکس
یکی از دلایل مهم که افراد در فرض کردن وایمکس به عنوان فن آوری مهم آینده شک دارند این است که فن آوری های بسیاری به عنوان رقیب وایمکس مطرح شده اند که حتی می توانند اتصال پرسرعت اینترنت به تلفن همراه را نیز فراهم کنند. گمان می رود شبکه های پیشرفته ۳G سرویس های WiFi عرضه می کنند که می تواند از نظر سرعت با وایمکس رقابت کند. شبکه های ۴G که در حال حاضر فعالیت می کنند می توانند حتی WiFi موبایل را سریع تر کنند و تهدید بزرگتری برای وایمکس به حساب می آیند.یکی از فن آوری های جدیدی که با وایمکس رقابت می کند LTE است و متصدیان ارتباطی مهم در آمریکا در نظر دارند با این فن آوری مستقیما وارد رقابت با وایمکس شوند.
1-35-آینده وایمکس
در مورد آینده وایمکس سه پیش بینی وجود دارد :
سلطه وایمکس . در پیش بینی اول آزمایش وایمکس موفقیت آمیز خواهد بود و این فن آوری تبدیل به گزینه برتر اتصالات اینترنت پرسرعت در سرتاسر جهان خواهد شد.
هم زیستی وایمکس با دیگر فن آوری ها. در پیش بینی دوم وایمکس جایگاه خود را در بازار رقابتی حفظ خواهد کرد و در کنار دیگر فن آوری ها مانند LTE به فعالیت خود ادامه می دهد و یکی از گزینه های پیش روی کاربران تلفن همراه در اتصالات اینترنت پرسرعت خواهد بود.
از بین رفتن وایمکس. در این پیش بینی راه اندازی وایمکس با موفقیت انجام نخواهد شد و شرکت های سرمایه گذار دچار مشکل مالی خواهند شد. راه حل های پیشرفته ۳G/۴G اینترنت پر سرعت را به تلفن های همراه بیشتری ارائه می کنند و این پایان وایمکس را رقم خواهد زد.
در میان این پیش بینی ها گزینه فعالیت وایمکس در کنار دیگر فن آوری ها از دیگر گزینه ها محتمل تر است. اما تنها زمان و آزمایش های آینده وایمکس واقعیت های آینده این فن آوری را نشان خواهد داد.
1-36-ورود وایمکس به ایران
از سال ۱۳۸۳ با ارایه مجوزهای PAP ، با موافقت اصولی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به برخی از شرکت های علاقمند به فعالیت در حوزه بی سیم باند وسیع، مجوز راه اندازی شبکه رادیویی اعطا شد. بدین ترتیب این شرکت ها براساس فناوری وایمکس و فناوری مشابه آن، نسبت به راه اندازی شبکه های باند وسیع در سطح تهران و مشهد اقدام کردند و در سال ۱۳۸۶ پس از تکمیل مراحل استاندارد سازی فناوری وایمکس در جهان، رگولاتوری اعطای مجوزهای جدید وایمکس را در دستور کار خود قرار داد.
این امر به برگزاری مزایده فناوری وایمکس در تابستان و پاییز ۸۷ و اعطای مجوز به چهار شرکت ایرانی در این زمینه منجر شد . کنسرسیوم مبین پایا در ۳۰ استان، شرکت ایرانسل در استان های تهران، آذربایجان شرقی، اصفهان، خراسان رضوی، فارس و خوزستان،اسپادان در اصفهان و رایانه دانش گلستان در استان گلستان برندگان این مزایده اعلام شدند.
شرکت های برنده پس از دریافت پروانه شش ماه فرصت دارند این خدمات را در مرکز استان ها ارائه دهند در غیر این صورت مشمول پرداخت جریمه خواهند شد.
در مجوز پروانه وایمکس، ترکیبی از همه خدمات وجود دارد به طوری که کسانی که مجوز وایمکس را دریافت کنند، همه مجوزهای قبلی isp، icp، تلفن اینترنتی (voip) اوریجینیشن و تلفن ثابت را نیز در اختیار خواهند داشت.
1-37- پروانه پر درد سر
به گفته مهندس محمود خسروی رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی پروانه اپراتوری وایمکس ظرف دو هفته آینده صادر خواهد شد؛ این اتفاق در حالی در جریان است که مسوولان وقت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات معتقدند: به دلیل بازار رو به گسترش خدمات رسانی در حوزه اینترنت به صورت وایمکس و همچنین ارزش بالای باند فرکانسی آن محدود کردن این حوزه به شرکت های PAP که تاکنون تقریبا عملکرد ناموفقی در حوزه ADSL داشته اند باعث خواهد شد که گسترش وایمکس در ایران با کندی روبه رو شود یا به نتیجه نرسد از همین رو به نظر می رسد رگولاتوری ایرانی برای صدور پروانه های جدید اپراتوری وایمکس باید تصمیمی در خصوص شرکت هایی که پیش از این در حوز فعالیت داشتند بگیرد.
1-38-دل نگرانی های وایمکس
همزمان با برگزاری سمینار تخصصی وایمکس در ۲۸ دی ماه امسال، در دانشگاه علم و صنعت برندگان مزایده وایمکس برخی دلمشغولی ها و نگرانی های خود را مطرح کردند. تامین زیرساخت های لازم برای توسعه شبکه وایمکس کشور یکی از همین دلمشغولی ها بود. برندگان این مزایده خواستار تهیه تجهیزات مناسب برای توسعه هستند. افزایش پهنای باند مورد نیاز اپراتورهای جدید از دیگر نگرانی ها بود که به اعتقاد آنان باید در نظر گرفته شود. محدودیت سرعت اینترنت(۱۲۸K) برای کاربران نیز از جمله مسایلی بود که از سوی اپراتور ها مطرح شد. موضوع رقابت نا برابر بین عرضه کنندگان سرویس های فناوری اطلاعات همچون ADSL و شبکه های پیشرفته نسل سوم نیز در این سمینار مطرح شد.
در واقع تا کنون در جهان فناوری های بسیاری به عنوان رقیب وایمکس مطرح شده اند که حتی می توانند اتصال پرسرعت اینترنت به تلفن همراه را نیز فراهم کنند. سرانجام موضوع دریافت اعتبارات و تسهیلات بانکی به عنوان یک دغدغه مالی از سوی اپراتور ها در این سمنار مطرح شد.
1-39-شرایط کاری طیف های فرکانسی
طیف های فرکانسی مورد استفاده در سرتاسر دنیا به دو دسته: طیف های با مجوز و طیف های بدون مجوز تقسیم می شوند. وضعیت فرکانس های مورد استفاده در هر کشور توسط یک سازمان رگولاتوری کنترل می شود. این سازمان در آمریکا، کمیسیون ارتباطات ملی (FCC) نام دارد.
در برخی کشورها، قسمتی از طیف فرکانسی برای کاربردهای عمومی مانند شبکه های بدون مجوز و قسمتی برای مصارف نظامی با خدمات عمومی مانند پخش تلویزیونی و… در نظر گرفته می شود که طبق سیاست های رگولاتوری آن کشور ممکن است نوع کاربرد طیف ها متفاوت با دیگر کشورها باشد.
1-39-1- طیف های با مجوز
برای نمونه در ایالات متحده، طیف با مجوز GHZ۱.۹ برای سرویس های مخابراتی سلولی شخصی (PCS) استفاده می شود یا فرکانس GHZ۳.۵ که در اروپا و قسمتی از آسیا برای بی سیم پهن باند در نظر گرفته شده حال آنکه در ایالات متحده برای بی سیم پهن باند از این فرکانس کم تر استفاده می شود. برای داشتن یک فرکانس با مجوز جهت مصارف خصوصی باید از رگولاتوری مجوز فرکانس مورد نظر را خریداری کرد. طیف های بدون مجوز (مجوز آزاد) در ایالات متحده فرکانس هایی نظیر ۲.۴، ۲۴، ۵.۸، ۵.۳، ۵.۲ و بیشتر از GHZ۶۰، فرکانس های بدون مجوز محسوب می شوند. در آمریکا هر کافی شاب اگر از قوانین ساده اولیه شبکه پیروی کند، اجازه دارد تا یک شبکه با فرکانس بدون مجوز برپا کند.
1-39-2- تخصیص باند فرکانسی به وای مکس
یک گام مهم در جهت گسترش خدمات پهن باند سیار تخصیص باندهاست. باندهای ۲.۴۹ تا ۲.۶۹ گیگا هرتزی، جهت نصب پهن باند سیار بسیار مناسب است. این محدوده باند جهت خدمات سیار طراحی شده است. اما در برخی کشورها هنوز از این باند فرکانسی استفاده نمی شود. انتشار امواج در این باند، کاهش هزینه خدمات باند پهن سیار را موجب می شود. در فرکانس های بالاتر با کاهش حوزه پوششی ایستگاه ها و افزایش هزینه مواجه هستیم. البته در مناطقی که تقاضا زیاد است (مانند مناطق شهری) می توان از فرکانس های ۳.۴ تا ۳.۶ گیگا هرتزی نیز استفاده کرد. رایج ترین طیف های فرکانسی به کار رفته در وای مکس ۳.۵، ۳.۳، ۲.۵، ۲.۳ گیگا هرتز هستند ک دارای مجوزند و فرکانس GHZ۵.۸ که مجوز آزاد است.
تالیف: علی پرکره
